Düğmeli Evler / Buttoned Houses
🔺Klikya, Pamfilya, Psidya ve İkonia gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmış Torosların batı kesiminde, Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçeleri ile bu ilçelere bağlı köylerde görülen düğmeli evler özgün bir mimari teknikle inşa edilmiş yapılardır.
🔻Düğmeli yapı tekniğinin gelişmesinde Akdeniz iklimi ve Karasal iklimin bu yörede kesişmesinin önemli bir rolü olduğu düşünülmektedir.
🔺Ekolojik mimariye örnek olarak gösterilen bu yapılar yakın çevreden kolayca temin edilebilen doğal malzemeler ile yapılmıştır.
🔻Ahşap iskelet ve yığma taş duvarlardan oluşan yapılarda bağlayıcı malzeme (harç veya çimento) kullanılmamıştır. Taşıyıcı konumdaki ahşap iskelet taşların dengede kalmasını sağlarken, harç kullanılmaması duvarlara esneklik kazandırarak depremlere karşı mukavemet sağlamıştır.
🔺Ahşap iskeleti oluşturan yatay tahtalara hatıl, hatılları kilitleme görevi görenlere ise peştivan (ya da piştuvan) adı verilmektedir. Evin inşası sırasında iskele olarak da kullanılan ve bu nedenle çıkık yapılan peştivanlar daha sonra düğme gibi göründükleri için bu yapılara düğmeli evler adı verilmiştir.
🔻Genellikle iki katlı olarak inşa edilen düğmeli evlerin zemin katları ahır, samanlık ve kiler olarak, üst katlar ise yaşam alanı olarak kullanılmıştır.
🔺İç mekanda tavanlar, yüklükler, raflar, dış cephede şahnişin adı verilen cumba, pencereler ve kapılar gibi ahşap kısımlar işlemelerle bezelidir.
🔻Üst kattaki her oda, sedirleri, yüklükleri, rafları, ocağı ve hatta dolap içi banyosuyla evin diğer bölümlerinden bağımsız olarak bir ailenin günlük yaşamını idame ettirmesini sağlayacak şekilde planlanmıştır.
🔺Günümüze ulaşan örnekler 100-300 yıl öncesine tarihlenmektedir. Düğmeli evlerin uzun süre ayakta kalması ve günümüze ulaşabilmesi hala kullanılıyor olmalarından kaynaklanmaktadır. Ancak zamanla bir kısmının sıvayla kaplandığı görülmektedir.