Dugmeli Evler 2021

Sonsuz Şükran Köyü

🌻Sonsuz Şükran Köyü, Konya'nın Hüyük ilçesine bağlı olarak 2010 yılında kurulmuş bir sanatçı köyüdür.

🌻Köy’ün manifestosu yerel kültürler üzerinde yaratılan baskılara ve ayrıntılar ile farklılıkları yok eden bir dünyaya başkaldırı niteliğindedir.

🌻Köy meydanındaki Dört Uygarlık Çeşmesi bu topraklarda yaşamış Hitit, Roma, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerini simgelemekte ve köyün adı tüm bu medeniyetlere duyulan şükranı ifade etmektedir.

🌻Köy, geleneksel köy mimarisinin yapı teknikleri ve yerleşim planları esas alınarak inşa edilmiş kerpiç evlerden oluşmaktadır.

🌻Köyde resim, heykel, müzik, fotoğraf, mimari ve sinema alanında ulusal ve uluslararası sanat ve kültür etkinlikleri düzenlenmekte ve atölye çalışmaları yapılmaktadır.

🌻Büyük Ustalar Çınarlığı, Türkiye'nin sanat ve kültür hayatına katkıda bulunmuş Ara Güler, Yıldız Kenter, Neşet Ertaş, Yaşar Kemal, Cengiz Aytmatov ve Halil İnalcık gibi değerler anısına dikilmiş fidelerinden oluşmaktadır.

Düğmeli Evler / Buttoned Houses

🔺Klikya, Pamfilya, Psidya ve İkonia gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmış Torosların batı kesiminde, Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçeleri ile bu ilçelere bağlı köylerde görülen düğmeli evler özgün bir mimari teknikle inşa edilmiş yapılardır.

🔻Düğmeli yapı tekniğinin gelişmesinde Akdeniz iklimi ve Karasal iklimin bu yörede kesişmesinin önemli bir rolü olduğu düşünülmektedir.

🔺Ekolojik mimariye örnek olarak gösterilen bu yapılar yakın çevreden kolayca temin edilebilen doğal malzemeler ile yapılmıştır.

🔻Ahşap iskelet ve yığma taş duvarlardan oluşan yapılarda bağlayıcı malzeme (harç veya çimento) kullanılmamıştır. Taşıyıcı konumdaki ahşap iskelet taşların dengede kalmasını sağlarken, harç kullanılmaması duvarlara esneklik kazandırarak depremlere karşı mukavemet sağlamıştır.

🔺Ahşap iskeleti oluşturan yatay tahtalara hatıl, hatılları kilitleme görevi görenlere ise peştivan (ya da piştuvan) adı verilmektedir. Evin inşası sırasında iskele olarak da kullanılan ve bu nedenle çıkık yapılan peştivanlar daha sonra düğme gibi göründükleri için bu yapılara düğmeli evler adı verilmiştir.

🔻Genellikle iki katlı olarak inşa edilen düğmeli evlerin zemin katları ahır, samanlık ve kiler olarak, üst katlar ise yaşam alanı olarak kullanılmıştır.

🔺İç mekanda tavanlar, yüklükler, raflar, dış cephede şahnişin adı verilen cumba, pencereler ve kapılar gibi ahşap kısımlar işlemelerle bezelidir.

🔻Üst kattaki her oda, sedirleri, yüklükleri, rafları, ocağı ve hatta dolap içi banyosuyla evin diğer bölümlerinden bağımsız olarak bir ailenin günlük yaşamını idame ettirmesini sağlayacak şekilde planlanmıştır.

🔺Günümüze ulaşan örnekler 100-300 yıl öncesine tarihlenmektedir. Düğmeli evlerin uzun süre ayakta kalması ve günümüze ulaşabilmesi hala kullanılıyor olmalarından kaynaklanmaktadır. Ancak zamanla bir kısmının sıvayla kaplandığı görülmektedir.

Anıtsal Arapastı Kestanesi / Millennial Chestnut Tree

🌳Toroslar üzerine kurulmuş olan Antalya'nın İbradı ilçesi kestane yetiştirmeye uygun bir iklime sahiptir.

🌳İbradı’da kendisine uygun yetişme ortamı bulan kestane ağaçları binlerce yıldır ilçede varlığını sürdürmektedir. Bunun en güzel örneklerinden biri bin yaşının üzerinde olduğu tahmin edilen Arapastı Kestanesi’dir.

🌳Arapastı Kestanesi’nin Osmanlı arşiv belgelerinde yer alan ve Ceride-i Havadis gazetesinde de yayınlanmış hüzünlü bir öyküsü vardır.

🌳İbradı, tarihinde üç büyük yangın geçirmiştir. Bunlardan birisi de 1861 yılında çıkan yangındır. Zeynep adındaki siyahi cariyenin sebep olduğu söylenen yangın, efendisi Mustafa Ağa’nın konağından başlamış ve kısa sürede beklenmedik bir boyuta ulaşarak 130’dan fazla ev ve konağı sarmıştır.

🌳Suçu sabit görülen Zeynep’in idam cezasına çarptırılarak bu anıtsal kestane ağacına asılmasından sonra ağaç halk arasında “Arapastı Kestanesi” olarak anılmaya başlanmıştır.

🌳Bugün halen meyve veren ve bütün ihtişamıyla ayakta olan ağacın gövde genişliği bazı kaynaklarda 24 metre olarak belirtilmektedir.

Altınbeşik Mağarası / Golden Cradle Cavern

🌸 Antalya ili İbradı İlçesi Ürünlü Köyü sınırları içinde yer alan Altınbeşik Mağarası Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın üçüncü büyük yer altı gölüne sahip mağaradır.

🌸 Mağara adını kimi kaynaklara göre üstündeki Altınbeşik Tepesi’nden kimi kaynaklara göre ise bu tepeye de adını veren mağaranın giriş seviyesindeki gölün orta kısmında bulunan sarı renkte ve beşiğe benzetilen doğal bir kaya bloğundan oluşmuş köprüden almaktadır.

🌸 Altınbeşik Mağarası, 1994 yılında Milli Park haline getirilmiştir ve Türkiye’nin ilk "Mağara Milli Parkı" olma özelliğini taşımaktadır.

🌸 Denizden 450 metre yükseklikte olan mağara 1966 yılında, Temuçin Aygen tarafından kayda geçirilmiştir. Yerli ve yabancı uzmanlar tarafından incelenerek iç yapısı bugün büyük ölçüde ortaya çıkarılmıştır.

🌸 Orta Toroslar’ın hem jeolojik hem de jeomorfolojik yönden karmaşık karstik yapısını yansıtan mağara üç seviyeden oluşmaktadır.

🌸 iİk seviye 125 metre uzunluğunda ve yer yer derinliği 15 metreye kadar ulaşan bir yeraltı gölüyle başlamaktadır. Bu seviyenin sonunda 44 metrelik dikey traverten oluşumları yer almaktadır. Bu oluşumun üzerinden özel ekipmanlar ile mağaranın ikinci seviyesine çıkılmaktadır. Bu seviyede 130 metre uzunluğunda ince uzun sığ bir göl ve devamında küçük gölcükler bulunmaktadır. En üst seviye ise kurudur. Faal oluşumun devam etmekte olduğu ilk iki seviyenin aksine burada oluşum durmuştur.

🌸 Mağaranın birinci seviyesi botlarla ziyaret edilebilmektedir. Ancak tepelerden düşen taşlar nedeniyle geçici bir süre ziyarete kapatılmıştır.

🌸 Mağaranın içinde yer aldığı milli parkın fauna ve florası da oldukça zengindir. Parkta tilki, kurt, domuz ve yaban keçisi yanı sıra bir kısmı endemik 600’ün üzerinde bitki çeşidi bulunduğu söylenmektedir.

Fasıllar ve Lukuyanus Anıtları / Fasıllar and Lucianus Monuments

🔺Beyşehir’in Fasıllar Köyü, Hitit ve Roma dönemlerinden kalma anıtlar, kabartmalar ve kaya mezarları ile tarih boyunca önemini korumuş bir bölgede kurulmuştur.

🔻MÖ 13. yüzyıla tarihlenen ve tek parça bazalt taş bloğa oyulmuş Hitit Anıtı’nın (Fasıllar Anıtı) yüksekliği 8 metreyi, ağırlığı 70 tonu geçmektedir. Anıt, iki yanında birer aslan ile Fırtına Tanrısı’nı betimlemektedir. Kopyası Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde bulunan anıtta Fırtına Tanrısı’nın sol ayağı Dağ Tanrısı’nın üzerindedir.

🔺Bitmemiş ve bir sebeple taşınamamış olduğu düşünülen anıt keşfedildiği günden bu yana arkeoloji dünyasının ilgisini çekmiş ve pek çok soruyu da beraberinde getirmiştir.

🔻İşlenmiş olduğu taş ocağına yakın bir yerde bulunması bu eserin başka bir yer için yapılmış olabileceği savını kuvvetlendirmektedir. Yaklaşık olarak 27 km. mesafedeki Eflatunpınar Anıtı için yapılmış olabileceğini ileri süren araştırmacılar olmuştur. Ancak stil değerlendirmesi ve statik hesaplamalar Fasıllar Anıtı’nın Eflatunpnar Anıtı üzerinde yer alamayacağını göstermekte, bu durum Fasıllar Anıtı’nın gizemini korumasına neden olmaktadır.

🔺Fasıllar Anıtı’nın bulunduğu alanda Roma Dönemi’ne ait kabartmalar ve kaya mezarları da bulunmaktadır. Fasıllar Anıtı’nın tam karşındaki kayalarda MS 2. yüzyıla tarihlenen gösterişli koşum takımlarıyla bir at kabartması ve at kabartmasının solunda tek sütunla desteklenen kemerle çevrilmiş bir niş yer almaktadır. Altında “Lukuyanus evlenmeden öldü yazılı” olan nişin içinde bir zamanlar genç yaşta öldüğü anlaşılan Lukuyanus’un heykelinin olduğu düşünülmektedir.

🔻Lukuyanus anıtının bir kaç metre altında bulunan yazıtta ise at yarışlarını da içeren bazı spor karşılaşmalarıyla ilgili kurallar yazmaktadır. Kurallar kölelerin de müsabakalara katılabildiğini, kazanırlarsa ödül olarak alacakları paranın bir kısmını rakipleriyle paylaşmaları gerektiğini ve kazanan yarışmacıların aynı gün içinde tekrar yarışmasına izin verilmediğini göstermektedir.

🔺Spor karşılaşmalarının Fasıllar Anıtı ile Lukuyanus Anıtı arasındaki dar vadide yapıldığı, bu alanın bir nevi doğal stadyum gibi kullanıldığı anlaşılmaktadır. Lukuyanus anıtı ile yazıttan hangisinin daha önce yapıldığı bilinemediğinden Lukuyanus ve yarışlar arasındaki ilişki konusunda farklı varsayımlar öne sürülmektedir.